İSKENDERUN DENİZ FENERİ: HUZUR VEREN BİR ANIT

İSKENDERUN DENİZ FENERİ: HUZUR VEREN BİR ANIT

1755 yılında, Mısırlı Hacı Kaptan’ın kalyonu; havanın sert, gecenin de karanlık olduğu bir anda Kumkapı önlerinde karaya oturur. Sultan 3. Osman tahtadır. Sultan’a; “Eğer o mahalde ve sur üstünde bir fener yapılıp her gece kandilleri yakılsa, böyle uzaktan gelen sefineler ışığı görüp yollarını tayin ederlerdi” denmesi üzerine, Padişah 3. Osman Ahırkapı’da surların önüne bir fener kulesi yapılması emrini verir. Bu Osmanlı’da yapılan ilk deniz feneridir. Ahşaptan yapılan bu fener çıkan bir yangında yanar.. 1857 yılında taştan inşa edilir. Bizans döneminden kalma kimi fenerler varsa da, deniz fenerleri Osmanlı’da böylece yapılmaya başlanır... 
Kırım savaşı sırasında Fransız ve İngiliz donanmasının Boğaz’a giriş-çıkışını sağlamak için yapılmış Anadolufeneri, Rumelifeneri, Fenerbahçe Feneri, Bebek Feneri 1856 yılında çalışmaya başlar.
Osmanlı İmparatorluğu kıyılarında fener inşaları ve iletme imtiyazı 1860 yılında Fransız Marius Michel (Mişel Paşa) ile M. Gollas’a verilmiş ve 1856 -1904 yılları arasında 205 fener yapılmıştır. Mişel Paşa(1819-1907) yönetimindeki Fenerler İdaresi en uzun ömürlü yabancı işletme olur. Fener ayrıcalıkları 1937’de tazminat ödenerek sona erdirilir.
Günümüzde ülkemiz kıyılarında 354 adet olan deniz fenerlerinin 73 adeti Akdeniz bölgesinde yer almaktadır.
Karanlıktan, uzun ve olaysız bir deniz yolculuğundan sonra limana ramak kalmışken batma tehlikesi geçiren, akıntılarla boğuşan, her türlü olumsuz koşullardan ödü patlayan gemiciler için deniz fenerleri adeta bir can simidi niteliği taşır. İşte İskenderun körfezine gelen gemicilere selam veren, onlara ‘hoş geldiniz’ diyerek güven veren, İskenderun Feneri Kulesi de anlattığımız ilk fenerlerden birisidir. Deniz fenerinin kulesinin yerden yüksekliği 23.75 metre, dıştan dışa 2.30 metre çapında, merdiven genişliği: 80 cm. girişi: 66 metrekare (8.15x8.15) : girişte; kule girişi, yatak odası, lavabo ve depo mevcuttur..
Fener, İnönü Caddesinde, sahilde, Meteoroloji Müdürlüğü ile Orduevi arasında, Şükrü Kanatlı Kışlası’nın Nizamiyesinin girişinde oksijeni bol, güneşin en güzel görüntü verdiği, batışının en iyi seyredildiği, İskenderun akşamlarının en güzelinin yaşandığı, sevginin ve aşkın tomurcuklandığı önemli bir yerde, deniz seviyesine yakın, bir noktada bulunuyor. Eskiden körfezinin karşısında ki Karataş’a, Yumurtalık Limanına bile ışık saçarmış. Bir zamanlar yaydığı aydınlıkta denize girenlere bile kılavuzluk yapan efsane Fener; şimdilerde bir selama muhtaç yaşlı ve kimsesiz insanlar gibi… 
İskenderun Feneri Kulesi 1864 yılında yapılmıştır.”Kaptanpaşa Cami(Ulucami)’de aynı yıl inşa edilmiştir” Mişel Paşa’nın inşa ettiği fenerler arasındadır. İskenderunlular fenerden dolayı İnönü Meydanı ile Deniz Fenerinin bulunduğu alan arasında ki İnönü Caddesine de Fener Caddesi demektedir. Günümüzde Fener artık eski işlevini ve önemini kaybetmiş, daha önceleri İskenderun Körfezini kontrol edecek konumdayken, şimdilerde denizle mesafesi iyice açılmış, hatta denizi seyretmesi bile engellenmiş, etrafında ki koca binalar arasında silikleşmiş bir halde tarihi sessizliğine ve yalnızlığına bürünmüş, kendi önünü bile aydınlatamaz duruma düşmüştür. Ona selam verecek birilerini ararken; bugünlerde, O; hizasına gelen İnönü Meydanında yeni bir kaide üzerine İskenderun Belediyesi tarafından inşa edilen, Atatürk’ün en yakın silah ve demokrasi arkadaşı, Cumhuriyetimizin ikinci adamı ‘İsmet İnönü Anıtı’nın heyecanına ve onunla bakışmanın sevincine ortak olmaktadır. İskenderun Deniz Feneri, yakınında bulunan Mehmetçiklerin esenliği ve güvenliği içinde; belki sıranın kendisine de geleceğinin beklentisi içinde eski görkemli günlerine dönmenin güzelliğini hissetmektedir.
Deniz Fenerleri gemicilere ışık vermenin ötesinde denizcilerin yardımına koşar; hava durumu, işaret istasyonluğu, sis işareti, bir kazayı kıyı emniyetine bildirme, kazazede barındırma gibi görevleri olan fenerler gemicilerin karada ki en yakın arkadaşlarıdır. Ayrıca bir konuyu da ifade edelim ki; çocuklar deniz fenerlerini çok severler. Onlar, deniz fenerinin kulesinin merdivenlerine tırmanmak, sonra oradan yeryüzüne, gökyüzüne, denize bakmak isterler, bu haller çocuklara tarifsiz sevinçler verir. Hiç olmazsa çocuklar için deniz fenerleri korunmalı.
Günbatımları, balıkçı tekneleri, limana geliş gidiş halinde olan gemiler, meltemle gelen deniz kokusu içinde en güzel şekilde, İskenderun Deniz Feneri civarında seyredilir. Ülkemizde deniz seviyesinden en yüksek fenerler; Taşlıburnu(Akdeniz, Kaledonya) 227 metre, Alanya Feneri 209 metre iken, deniz seviyesine yakın olan fenerler içinde İskenderun Feneri de yer almaktadır. Mesafe olarak İskenderun Feneri; İzmir’e 635 mil, Kuşadasına 539 mil, Antalya’ya 282 mil Yumurtalık’a 20 mil mesafede olan bir liman girişinde bulunmaktadır.